چند سالی است که اجتماعات بزرگ عزاداران حسینی در شهرهای مختلف بیشتر به چشم می‌آید. در این شهرها کم‌کم به جای هیأت‌ها و دسته‌های مختلف عزاداری که به صورت جداگانه اداره می شوند، عزاداران در مهمترین میدان شهر جمع می‌شوند و اجتماع عظیمی را شکل می‌دهند. آوازه این اجتماعات به مرور در سراسر کشور پیچیده است. صداوسیما اخبار آن را منتشر می‌کند. حتی چند سالی است که بخش عمده‌ای از برنامه‌هایی که در روزهای تاسوعا و عاشورا از صداوسیما پخش می‌شود، به پوشش زنده این عزاداری‌های جمعی اختصاص دارد.
یکی از اولین اجتماعات عزاداری که بازتاب وسیعی از سوی رسانه ملی داشت، اجتماع عاشوراییان شهرستان بم بود. این اجتماع که از سال ۸۹ آغاز شده، سال به سال گسترده‌تر و تاثیرگذار‌تر شده است. تفاوت اجتماع عزاداران شهرستان بم با سایر اجتماعات در ایجاد وحدت بین آنهاست. در برخی از شهرستان‌ها، متولیان یک حسینیه و یا امام‌زاده، بانی انجام این کار هستند، اما در بم تمام هیأت‌های مذهبی با کمک چهار هیأت اصلی شهر، این اجتماع را ساماندهی می کننند.
در همین رابطه حسین بهرامی، از بانیان یکی از بزرگترین هیأت های بم به الف توضیح داد که هیات قمربنی هاشم از سال ۶۶ به سرپرستی حاج امیدعلی عسگرزاده راه‌اندازی شد. این هیات به همراه یکی دیگر از هیات‌های بم تصمیم‌گرفتند تا در سال ۸۹ به منظور ایجاد وحدت در بین عزاداران حسینی، اجتماعی را در روز عاشورا ترتیب دهند.
بهرامی توضیح داد: حماسه‌ای که راه‌اندازی شد از اینجا پایه گذاری شد که در سال ۸۹ هیات قمر بنی‌هاشم با هیأت قصرحمید در میدان امام خمینی بم به هم رسیدیم. حاج‌آقای طاهریان که حالا مسئول شورای شهر بم هستند، آن زمان این پیشنهاد را مطرح کردند که بهتر است هر دو هیأت با همدیگر عزاداری را برگزار کنند. در کنار ما هیات اصناف که متعلق به بازار است به ما پیوستند. حدود نیم ساعت به ظهر عاشورا بود که عزاداری ما شور و حال عجیبی گرفت. همان زمان فرماندار، معاون امنیتی فرمانداری و نماینده شهر در جمعیت حضور یافتند. همان زمان صداوسیما گزارشی نیز از این عزاداری پخش کرد که مورد استقبال قرار گرفت.
بهرامی ضمن تشکر از فرماندار به خاطر زحماتی که امسال متقبل شدند، گفت: بعد از برگزاری نماز آقای متقی معاون فرمانداری بم، گفت که اگر سال دیگر زنده ماندیم همه جمع می‌شویم همینجا عزاداری را برگزار می‌کنیم. برای سال بعد بود که با همت هیات‌های این شهرستان و با کمک اصناف سیستم‌های صوتی در محل نصب شد. پول این سیستم صوتی را نماینده اصناف با کمک کسبه جمع‌آوری کرد و دستگاه صوتی راه‌اندازی شد.
بعد از پخش گزارش صداوسیما، مسئولان این سازمان در استان گفتند که سال آینده، کمک می‌کنند تا برنامه به صورت زنده پخش شود. برای اولین بار در سال ۹۰ این مراسم به صورت مستقیم از صداوسیما پخش شد و سایر هیات‌ها نیز از این برنامه استقبال کردند. مثل هیات طباطبایی، هیات زید و سایر هیات‌ها. با کمک اینها به حمدالله از همان سال به بعد این مراسم برگزار می شود.
شعاعی که ما سیستم صوتی را نصب کردیم در حدود یک کیلومتر از چهارطرف میدان است. البته حتی دورتر از این فضا هم مردم حضور دارند. اما به حمدالله توانستیم مساحت ۴ کیلومتری را برای این مراسم پوشش صوتی دهیم.
تمام هیات‌ها از خیابان‌های فرعی به چهار خیابان اصلی که به میدان امام وارد می شود، حرکت می‌کنند. تقریباً تمامی خیابان‌های اطراف از جمعیت پر می‌شود. زنها نیز در بخش جداگانه‌ای در پشت سر آقایان به عزاداری می‌پردازند.
بهرامی در پاسخ به این سئوال که اثرات این کار را در شهر چه می دانید، می‌گوید: معتقدیم که اثرات بسیار مثبتی بر روی فضای عمومی شهر و حتی شهرهای اطراف داشته است. خوشبختانه الان این حرکت در شهرستان انار نیز پا گرفته است.
وی درباره مشکلات مربوط به این مراسم می‌گوید: درحال حاضر عمده‌ترین مشکل ما بحث مداحی این مراسم است. تنها مداح ما آقای جواد حسین‌خانی است. شهرستان‌های اطراف خواهان برگزاری مراسم هستند اما مداح مناسب در این زمینه که بتواند اشعار مناسب بخواند کم داریم. باید بر روی این مسئله کار کنیم، چرا که برای یک مداح سخت است تا ساعت ها برنامه را اداره کند.
بهرامی در پاسخ به این سئوال که چرا از مداحان دیگر به ویژه مداحان مشهور برای این مراسم دعوت به عمل نمی‌آورید گفت: البته من با اکثر مداحان مشهور ارتباط دارم. اما سبک زنجیرزنی و عزاداری ما تنها مخصوص به خودمان است. به دلیل این ویژگی نمیتوانیم از مداحان دیگر استفاده کنیم. سبک زنجیرزنی ما سنگین و مخصوص خود شهرستان بم است که سابقه و قدمتی طولانی دارد. البته تعدادی از افراد در بم هستند که در کنار مداح اصلی مراسم می خوانند اما آنها هم تلاش می‌کنند تا اشعار را با سبک سینه‌زنی هماهنگ کنند.
مثلاً مداحی که ما از کرمان هم می‌آوریم خیلی تلاش می‌کند تا شعر و سبک را با هم هماهنگ کند. چون سبک سینه‌زنی ما تنها مختص خودمان است. ما بیشتر باید از مداحانی که متعلق به منطقه خودمان هستند و با سبک ما آشنایی دارند، استفاده کنیم. البته باید تلاش کنیم که آنها را آموزش دهیم تا سطح کیفی آن هم بالا برود.
بهرامی گفت: از نقاط مختلفی در ایران برای برگزاری چنین مراسمی از ما تقاضا شده است. امسال دوستانمان در آران و بیدگل با وجود اینکه خودشان مراسم باشکوهی داشتند، از ما تقاضا کردند تا مداح‌مان آقای حسین خانی را برای مراسم به آنجا بفرستیم. اما چون خودمان مداح دیگری نداشتیم، نتوانستیم او را بفرستیم. ما امیدواریم چنین تجمعات وحدت‌آفرینی در تمام کشور برگزار شود و مانند گذشته نباشد که هیات‌ها به طور جداگانه مراسم برگزار کنند. در گذشته بیشتر هیات‌ها زمانی که به یکدیگر می‌رسیدند صدای صوتشان را بلند‌تر می‌کردند اما با اجتماع و وحدت هیات‌ها می‌توانیم جلوی این تفرقه‌ها را هم بگیریم. این همان عزاداری‌است که آقا امام حسین(ع) و آقا اباالفضل(س) می‌خواهند.
او درباره مقدمات برگزاری چنین مراسمی می‌گوید: برای برگزاری مراسم چهار هیات اصلی قمربنی هاشم، هیات زید، اصناف و طباطبایی گرد‌هم می‌آیند و با کمک مردم و برخی از نهادها، مقدمات این اجتماع را فراهم می‌کنند. تقریبا ۵۰ هیات در بم وجود دارد که ما یک نشستی با سازمان تبلیغات برگزار می کنیم و تمام مسئولان هیات‌ها در آن شرکت می‌کنند. طرح‌ها و پیشنهادات ارائه می شود و هماهنگی‌ها درباره اینکه چه کسانی بخواند و از کجا وارد و خارج شوند، انجام می‌شود. همچنین هماهنگی با صداوسیما انجام می شود. تمام مداحانی که در این مراسم حضور می یابند، ابتدا به کرمان می روند و در یک تست شرکت می‌کنند. اما بیشتر هزینه ها را هیات‌های برگزار کننده خودشان تقبل می‌کنند. البته نهادهایی مانند شهرداری نیز بخشی از هزینه‌ها مانند پارچه‌‌های سیاهی و یا تزئین دور میدان را انجام می‌دهند. به طور کلی مردم بم نزورات زیادی را برای برگزاری این اجتماع ارائه می‌کنند.
به گفته بهرامی تمامی هیات‌های عزاداری بم بدون کوچکترین اختلافی در این مراسم شرکت می‌کنند تا وحدت و اتحاد خود را به نمایش بگذارند. وی درباره نحوه پذیرایی از عزاداران حسینی در روز عاشورا می‌گوید: بعد از اتمام مراسم در میدان امام و برگزاری نماز، افراد به سمت هیات‌ها می‌روند و در آنجا پذیرایی می‌شوند. عموم هیات‌ها در تعداد بسیار زیاد در این روز غذا توزیع می کنند و سراسر شهر میهمان آقا اباعبدالله‌الحسین هستند.
بازخوانی تجربه اجتماع بزرگ عاشورائیان بم
توسط